Gojenie ran to złożony proces biologiczny, który przebiega w kilku etapach. Każda faza ma swoje charakterystyczne cechy i mechanizmy.
Fazy gojenia ran:

1. Faza zapalna (hemostaza i zapalenie)

Czas trwania: od kilku godzin do kilku dni.
Hemostaza: Rozpoczyna się natychmiast po uszkodzeniu tkanki, gdy dochodzi do zatrzymania krwawienia. Skurcz naczyń krwionośnych. Tworzenie czopa płytkowego i aktywacja kaskady krzepnięcia prowadząca do powstania skrzepu (fibryna stabilizuje ranę).
Zapalenie: Po hemostazie następuje reakcja zapalna. Neutrofile i makrofagi migrują do rany, gdzie eliminują drobnoustroje, martwe komórki i inne zanieczyszczenia. Wydzielane są cytokiny i czynniki wzrostu (np. VEGF, TGF-β, PDGF), które inicjują kolejne etapy gojenia.

2. Faza proliferacyjna (wzrostowa)

Czas trwania: od kilku dni do kilku tygodni.
Angiogeneza: Tworzenie nowych naczyń krwionośnych, co zapewnia dostarczenie tlenu i składników odżywczych do obszaru rany.
Fibroblasty: Aktywowane fibroblasty produkują kolagen typu III oraz inne składniki macierzy pozakomórkowej.
Epitelializacja: Komórki naskórka migrują z brzegów rany, tworząc nową warstwę skóry.
Powstawanie ziarniny: Wypełnienie rany przez tkankę ziarninową, która jest bogata w naczynia krwionośne i fibroblasty.

3. Faza przebudowy (remodeling)

Czas trwania: od kilku tygodni do kilku miesięcy, a nawet lat (w zależności od wielkości i rodzaju rany).
Kolagen typu III, obecny w fazie proliferacyjnej, jest zastępowany przez bardziej wytrzymały kolagen typu I.
Tkanka ziarninowa dojrzewa, a liczba naczyń krwionośnych zmniejsza się.
Zmniejsza się aktywność fibroblastów, a struktura macierzy pozakomórkowej zostaje zorganizowana.
Dochodzi do wzmocnienia i uelastycznienia blizny. Chociaż rana nigdy nie odzyska pełnej wytrzymałości pierwotnej skóry, siła tkanek w tym miejscu może osiągnąć około 70–80% wyjściowej.